Bulgarije

Bulgarije ligt op de grens van Europa en Azië, met een geschiedenis die zo gelaagd is als het landschap zelf. Het land wordt vaak overgeslagen in lijstjes met populaire bestemmingen, maar juist dat maakt het aantrekkelijk. Hier geen façade, maar een land dat zichzelf is gebleven. Je vindt er stranden aan de Zwarte Zee, bergen met skipistes, steden met een Romeins verleden en dorpen waar de tijd niet opschiet. In hoofdstad Sofia staan overblijfselen uit de Sovjettijd pal naast orthodoxe kerken en moderne cafés. In Plovdiv wandel je door een oud amfitheater, terwijl studenten met laptops onder een plataan zitten.

Dankzij de opkomende badplaatsen aan de Zwarte Zee, vooral Golden Sands en Sunny Beach, reizen steeds meer Nederlanders naar Bulgarije. De hotels aan de Zwarte Zee zijn redelijk geprijsd en bieden vaak een breed scala aan diensten. Het is echter altijd de moeite waard om goed te kijken naar de beoordelingen en de inbegrepen services. All-inclusive is niet altijd all-inclusive in Bulgarije, is wat veel gasten helaas ervaren.

Weg van de zee is de hoofdstad Sofia de interessantste bestemming in Bulgarije. Het is een bestemming voor een twee- tot driedaagse stedentrip, eventueel met excursies naar het Rilaklooster en de intacte Thracische koningsgraven.

Bulgarije is een bergachtig land met verrassend veel groene ruimte. Het landschap wordt gedomineerd door ketens als het Rilagebergte, het Pirin-gebergte en de Rodopen, met toppen boven de 2900 meter, diepe valleien en kristalheldere bergmeren. Voor wandelaars zijn er goed gemarkeerde paden, berghutten en routes die je dagenlang kunt volgen zonder drukte tegen te komen.

Naast bergen zijn er uitgestrekte bossen, rivieren zoals de Donau, en een groot aantal beschermde natuurgebieden. In het zuiden liggen vulkanische rotsformaties en grotten, in het noorden eindeloze vlaktes. De biodiversiteit is opvallend groot: van beren en lynxen in afgelegen gebieden tot flamingo’s langs de kust.

Bulgarije is een van de oudste staten van Europa, met een geschiedenis die teruggaat tot de vijfde eeuw. Die lange lijn zie je terug in opgravingen, kloosters, kerken en in de taal, die een eigen alfabet gebruikt: het Cyrillisch schrift. Dat alfabet is mede door Bulgaarse geleerden ontwikkeld en wordt nu in meerdere landen gebruikt.

De twintigste eeuw heeft diepe sporen nagelaten. Na de Tweede Wereldoorlog werd Bulgarije een communistische volksrepubliek, sterk georiënteerd op de Sovjet-Unie. Die periode zie je nog altijd terug in standbeelden, flatwijken en monumentale overheidsgebouwen. Tegelijk ontwikkelde het land na 1989 een meer open samenleving, met EU-lidmaatschap sinds 2007.

Bulgarije voelt in veel opzichten als een brug tussen oost en west. Je ziet invloeden uit beide richtingen terug in architectuur, geloof, politiek en dagelijks leven. Sommige gewoontes zijn diepgeworteld in het verleden, andere sluiten aan bij moderne Europese ontwikkelingen. Die combinatie zorgt ervoor dat het land op veel vlakken net even anders is dan je verwacht.

De Bulgaarse keuken is eenvoudig, smaakvol en sterk seizoensgebonden. Verse groenten, gegrild vlees, yoghurt en witte kaas vormen de basis van veel gerechten. Een typisch voorgerecht is shopska-salade, met tomaat, komkommer, ui en geraspte sirene-kaas. Deze salade wordt vaak geserveerd met een glaasje rakia, de nationale brandewijn.

Een populair hartig baksel is banitsa, gemaakt van filodeeg met eieren en kaas. Je koopt het bij straatkraampjes of kleine bakkerijen, vaak vers uit de oven. Verder staan stoofschotels zoals kavarma en gyuvech regelmatig op het menu, samen met stevige soepen en vers brood.

Bulgaren zijn trots op hun yoghurt, die een unieke bacteriecultuur bevat en wereldwijd wordt erkend als bijzonder gezond. Ook wijn speelt een belangrijke rol: er wordt al duizenden jaren wijn gemaakt in het land, en steeds meer kleine producenten trekken de aandacht met lokale druivensoorten.

In Bulgarije betekent een knik met het hoofd vaak “nee”, terwijl een hoofdschudden juist “ja” kan betekenen. Voor buitenlanders levert dat soms verwarring op, vooral bij het bestellen van eten of het vragen van de weg.

Bulgarije gebruikt het Cyrillisch alfabet, dat ook in landen als Rusland, Servië en Mongolië wordt gebruikt. Het is een belangrijk onderdeel van de nationale identiteit en wordt met trots onderwezen op scholen.

Aan de Zwarte Zeekust ligt de badplaats Nesebar, een historisch stadje dat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staat. De naam doet Nederlands aan, maar is puur Bulgaars van oorsprong.

En nog iets opvallends: Bulgaren vieren hun nationale feestdag op 3 maart, ter herdenking van de bevrijding van het Ottomaanse Rijk in 1878 — een moment dat nog steeds een centrale plek inneemt in het nationale bewustzijn.