Kroatië

Kroatië ligt aan de Adriatische Zee en staat vooral bekend om haar lange kustlijn, vele eilanden en historische steden. Door deze combinatie is het land uitgegroeid tot een geliefde vakantiebestemming. Vooral de aantrekkelijke kustregio, met honderden eilanden, kristalhelder zeewater en historische havensteden, trekt jaarlijks veel bezoekers.

Steden als Dubrovnik en Split zijn bekende trekpleisters vanwege hun rijke historie en bijzondere sfeer. Dubrovnik is beroemd vanwege haar oude stadsmuren en smalle straatjes, terwijl Split indruk maakt met zijn historische centrum, gebouwd rond het Romeinse paleis van keizer Diocletianus.

Het binnenland van Kroatië biedt eveneens veel moois, zoals nationale parken met groene bossen, rivieren en watervallen. Het land heeft een uitgesproken mediterrane sfeer, vooral merkbaar in de ontspannen levensstijl, de lokale keuken en het zonnige klimaat.

Sinds 2013 is Kroatië lid van de Europese Unie. Op 1 januari 2023 werd Kroatië ook lid van zowel de eurozone als de Schengenzone. Dit was de eerste keer in de geschiedenis van de EU dat een land gelijktijdig tot beide zones toetrad. Dit betekent voor reizigers dat zij zonder grenscontroles vanuit andere Schengenlanden naar Kroatië kunnen reizen en ter plaatse eenvoudig kunnen betalen met de euro.

Door deze ontwikkelingen is Kroatië nóg toegankelijker geworden en blijft het een aantrekkelijke bestemming voor zowel strandliefhebbers, cultuurliefhebbers als reizigers die graag actief de natuur ontdekken.

Door de eeuwen heen hebben verschillende culturen invloed gehad op Kroatië. De Romeinen bouwden er indrukwekkende steden en monumenten, zoals het paleis van keizer Diocletianus in Split, dat vandaag nog steeds te bezoeken is. Ook de Venetianen hadden veel invloed, vooral aan de kust, wat nog zichtbaar is in steden als Dubrovnik en Zadar. Oostenrijk-Hongarije bracht later Midden-Europese invloeden, duidelijk merkbaar in architectuur en cultuur van steden in het binnenland, zoals Zagreb.

In de twintigste eeuw maakte Kroatië deel uit van Joegoslavië, eerst als koninkrijk en later als socialistische republiek. Vanaf het begin van de jaren negentig ontstonden spanningen, wat leidde tot de Kroatische Onafhankelijkheidsoorlog. Na hevige conflicten werd Kroatië in 1991 onafhankelijk. De jaren daarna waren gericht op wederopbouw en modernisering.

Sindsdien heeft Kroatië grote stappen gezet: het werd lid van de Europese Unie in 2013 en is sinds 2023 onderdeel van de euro- en Schengenzone. Hoewel de recente geschiedenis nog steeds voelbaar is, richt Kroatië zich steeds meer op een toekomst als modern en Europees land.

De cultuur van Kroatië heeft een sterk mediterraan karakter, vooral merkbaar langs de kust en op de eilanden. Hier bepalen ontspannen levensritmes, lokale markten en traditionele dorpsfeesten het dagelijkse leven. Muziek en dans vormen een belangrijk onderdeel van de Kroatische folklore, met veel lokale dansgroepen die in kleurrijke kostuums optredens verzorgen tijdens festivals.

Het hele jaar door worden in Kroatië traditionele festivals gevierd. In steden zoals Dubrovnik en Split zijn muziek- en cultuurfestivals populair, terwijl in kleinere dorpen feestdagen vaak worden gevierd met traditionele dans, zang en lokale gerechten. Zo heeft elk eiland en dorp zijn eigen feesten en gebruiken, wat zorgt voor een afwisselende festivalagenda.

In de Kroatische keuken zijn de mediterrane invloeden duidelijk zichtbaar en proefbaar. Typische ingrediënten zijn verse vis en zeevruchten, olijfolie, kruiden en lokale groenten. Langs de kust eet men gerechten zoals gegrilde inktvis en risotto met zeevruchten. In het binnenland zijn vleesgerechten zoals Ćevapčići en stoofpotten populair. Kroatië staat ook bekend om goede wijnen en lokale likeuren zoals rakija.

Ambachten spelen daarnaast een rol in de Kroatische cultuur. Vooral kantwerk, keramiek en houtsnijwerk worden door ambachtslieden nog altijd op traditionele wijze gemaakt. Kantwerk van het eiland Pag en uit Lepoglava behoort zelfs tot UNESCO-werelderfgoed. In kustplaatsen vind je vaak handgemaakte keramiek, van decoratieve borden tot traditionele kruiken en vazen. Houtsnijwerk zie je vooral terug in meubels en gebruiksvoorwerpen, vaak versierd met lokale symbolen of patronen. Ook glasblazen is populair, vooral in de regio rondom Zagreb. Ambachtelijke markten en ateliers, waar bezoekers deze oude technieken kunnen zien en handgemaakte souvenirs kopen, zijn in heel Kroatië te vinden.

Beste reistijd
De beste periode om Kroatië te bezoeken loopt van mei tot en met september. In juli en augustus zijn de temperaturen het hoogst en kan het druk zijn, vooral aan de kust. Wil je rustiger reizen en milder weer, kies dan voor mei, juni of september. In deze maanden is het klimaat nog steeds aangenaam warm, maar minder heet en druk.

Bosbranden
In de droge zomermaanden kunnen in Kroatië bosbranden voorkomen, vooral in Dalmatië en op de eilanden. Houd in deze periode lokale waarschuwingen en nieuwsupdates goed in de gaten. Wees voorzichtig met vuur, vooral bij kamperen en picknicken.

Douaneregels
Als lid van de Europese Unie en Schengenzone gelden voor Kroatië dezelfde douaneregels als voor andere EU-landen. Toch moet je rekening houden met beperkingen op alcohol, tabak en bepaalde goederen zoals dierlijke producten en antiek. Neem altijd je identiteitskaart of paspoort mee.

Elektriciteit
In Kroatië wordt dezelfde netspanning gebruikt als in Nederland en België (230 volt). Ook de stopcontacten zijn gelijk (type C/F), waardoor een reisadapter meestal niet nodig is.

Fotograferen
Fotograferen is overal toegestaan, maar wees discreet als je mensen wilt fotograferen. Vraag vooral toestemming op markten, in kerken en bij religieuze gelegenheden. Bij militaire terreinen en grensovergangen is fotograferen verboden.

Geld en betalen
Sinds 1 januari 2023 is de euro de officiële munt in Kroatië. Geldautomaten vind je vrijwel overal, zelfs op kleinere eilanden. Creditcards worden breed geaccepteerd in hotels, restaurants en winkels, vooral in toeristische gebieden. Toch is het handig wat contant geld bij je te hebben voor kleine aankopen of in afgelegen gebieden.

Kraanwater
Het kraanwater in Kroatië is veilig om te drinken en smaakt meestal goed, vooral aan de kust en in grote steden. Toch drinken sommige reizigers liever flessenwater, dat overal verkrijgbaar is.

Muggen
Muggen komen vooral voor in de zomermaanden langs de kust en bij watergebieden. Neem daarom muggenwerende middelen mee en draag ’s avonds eventueel lange kleding om muggenbeten te voorkomen.

Natuurgeweld
In Kroatië komen af en toe aardbevingen voor, meestal zonder ernstige gevolgen. Hevige regenbuien kunnen lokaal voor overstromingen zorgen, vooral in het binnenland en in bergachtige gebieden. Volg bij extreem weer altijd de lokale media voor actuele informatie.

Taal
De officiële taal van Kroatië is Kroatisch. In toeristische gebieden en steden spreken veel mensen goed Engels, Duits en Italiaans, vooral jongeren en medewerkers in hotels en restaurants. Het leren van een paar woorden Kroatisch wordt gewaardeerd door de lokale bevolking.

Tol
Op snelwegen in Kroatië geldt tolheffing. Je betaalt tol bij tolpoortjes met contant geld (euro’s) of met creditcard. De tolwegen zijn goed onderhouden en duidelijk bewegwijzerd. Houd rekening met mogelijke drukte bij tolstations in het hoogseizoen. Met een elektronisch kastje (tolbadge) achter de voorruit kun je in Kroatië (met uitzondering van Istrië) automatisch tol betalen. Je hoeft dan niet meer te stoppen bij de tolpoort om af te rekenen, maar kunt rustig doorrijden.

Tijdsverschillen met Nederland
Kroatië ligt in dezelfde tijdzone als Nederland. Er is dus geen tijdsverschil, en ook zomer- en wintertijd lopen gelijk met Nederland en België.

Veiligheid
Kroatië is een veilig vakantieland met lage criminaliteitscijfers. Toch komen zakkenrollerij en kleine diefstallen soms voor, vooral in drukke toeristische gebieden. Let goed op je persoonlijke spullen en berg waardevolle zaken veilig op. Bij het zwemmen aan de kust is het verstandig goed op zee-egels te letten, vooral op rotsachtige stranden.

De kustlijn van Kroatië meer dan duizend eilanden telt, waarvan slechts enkele tientallen bewoond zijn? Hierdoor zijn er volop mogelijkheden om rustig en afgelegen stranden te vinden.

De Dalmatiër, het bekende hondenras met de zwarte of bruine stippen, oorspronkelijk uit Kroatië komt? Deze honden werden vroeger vooral ingezet als koetshonden.

In de haven van Split een Egyptische sfinx staat die al meer dan drieduizend jaar oud is? Deze werd door de Romeinse keizer Diocletianus naar Kroatië gebracht en staat nog steeds op dezelfde plek.

De stropdas is uitgevonden in Kroatië? Soldaten uit Kroatië droegen in de zeventiende eeuw gekleurde doeken om hun nek. Dit modeaccessoire werd in Frankrijk populair en ontwikkelde zich uiteindelijk tot de moderne stropdas.

Kroatië een van de belangrijkste filmlocaties was voor de populaire serie Game of Thrones? Vooral Dubrovnik (King’s Landing), Split en het fort van Klis zijn bekend geworden door deze serie.

Het amfitheater van Pula een van de best bewaarde Romeinse arena’s ter wereld is? Hier vonden vroeger gladiatorengevechten plaats, terwijl tegenwoordig concerten, festivals en filmvoorstellingen worden gehouden. Het theater biedt plaats aan duizenden bezoekers en staat midden in de stad.